Beek en Ubbergen, Gelderland

Laatste update 08/09/2025 door Redactie

Aan de oostkant van de stad Nijmegen, in de provincie Gelderland, liggen de dorpen Beek en Ubbergen. Ze maken deel uit van de gemeente Berg en Dal en worden omringd door plaatsen als Ooij, Persingen, Groesbeek en Millingen aan de Rijn. De ligging tegen de beboste stuwwal en nabij de rivier de Waal geeft het gebied een uniek karakter: heuvelachtig, groen en rijk aan cultuurhistorie. De nabijheid van de Duitse grens en natuurgebieden als de Ooypolder en de Duffelt maakt Beek en Ubbergen tot geliefde bestemmingen voor wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers.

Verklaring van de naam

De naam Beek verwijst naar de vele bronnen die ontspringen in de stuwwal en als heldere beekjes door het dorp stromen. Deze natuurlijke waterlopen waren eeuwenlang van groot belang voor de lokale economie en leefomgeving. Ubbergen wordt vaak in verband gebracht met een oude persoonsnaam of een beschrijving van de ligging: “bergen” verwijst naar de heuvels van de stuwwal, terwijl het voorvoegsel mogelijk duidt op een vroege bewoner of stichter. Beide namen weerspiegelen de nauwe band tussen de dorpen en hun natuurlijke omgeving.

Geschiedenis

Oude bewoning en Romeinse invloeden
De geschiedenis van Beek en Ubbergen gaat terug tot de tijd van de Batavieren en de Romeinen. De vruchtbare gronden en strategische ligging aan handelsroutes maakten het gebied aantrekkelijk voor vroege bewoning. Sporen van deze periode zijn nog altijd terug te vinden in archeologische vondsten.

Welgestelde buitenplaatsen
In de 19e en vroege 20e eeuw ontdekten rijke inwoners van Nijmegen de charme van Ubbergen. De romantische ligging, met uitzicht op de heuvels en de rivier, leidde tot de bouw van statige villa’s en landhuizen langs de Rijksstraatweg. Veel van deze panden zijn bewaard gebleven en geven het dorp nog steeds een voorname uitstraling.

Wasindustrie in Beek
De bronnen van Beek leverden kristalhelder water, dat vanaf de 19e eeuw de basis vormde voor een bloeiende wasindustrie. Rond 1900 telde het dorp meer dan tachtig wasserijen, die werkten voor de gegoede burgerij van Nijmegen en de bewoners van de villa’s in de omgeving. Het schone water, de frisse lucht en de rust trokken ook toeristen aan die hier kwamen kuren en herstellen.

Religieus erfgoed
Op de Kerkberg in Beek staan twee kerken. De Rooms-Katholieke Bartholomaeuskerk is bekend om haar rijke interieur en het gerestaureerde Lindsenorgel, waarop regelmatig concerten worden gegeven. Opvallend is het orgelbeslag met de afbeelding van een vrouw en kind op een dolfijn. De dagkapel is dagelijks geopend vanaf 9.00 uur. Het kleinere kerkje, oorspronkelijk gebouwd als katholieke kerk, dateert in zijn huidige vorm uit circa 1650 en heeft een romaanse toren. Tegenwoordig is het in gebruik als hervormde kerk en trouwlocatie.

In Ubbergen staat het middeleeuwse witte kerkje aan de voet van de heuvelrug, omringd door een begraafplaats. Het gebouw kreeg zijn huidige vorm rond 1650 en werd meerdere keren hersteld na oorlogsschade, onder meer na de Franse inval in 1794. Op het 19e-eeuwse kerkhof liggen diverse notabelen begraven, waaronder dokter Abraham Schol van Egmond, bekend uit de Camera Obscura van Hildebrand.

Toeristische wetenswaardigheden

Rooms-Katholieke Bartholomaeuskerk
Adres: Kerkberg 1, Beek
Openingstijden: dagkapel dagelijks vanaf 9.00 uur, kerk op afspraak en tijdens concerten
Entree: gratis, donatie welkom
Parkeren: beperkt bij de kerk, ruimere opties in het dorp
OV: bushalte Beek Kerkberg op loopafstand
Google Maps
Bezoekers kunnen het interieur bewonderen, luisteren naar orgelconcerten en genieten van het uitzicht vanaf de Kerkberg.

Hervormde Kerk Beek
Adres: Kerkberg 3, Beek
Openingstijden: op afspraak en tijdens huwelijksceremonies
Entree: gratis
Parkeren: in de directe omgeving
OV: bushalte Beek Kerkberg op enkele minuten lopen
Een charmant eenbeukig kerkje met romaanse toren, geliefd als trouwlocatie.

Witte Kerkje Ubbergen
Adres: Rijksstraatweg 38, 6574 AD Ubbergen
Openingstijden: op afspraak en tijdens bijzondere diensten
Entree: gratis
Parkeren: langs de Rijksstraatweg
OV: bushalte Ubbergen Kerk op korte afstand
Google Maps
Een historisch monument met een serene sfeer en een begraafplaats vol bijzondere grafmonumenten.

Museum Mooi Nederland
Adres: Van Randwijckweg 2, Beek-Ubbergen
Openingstijden: Van Pasen tot 31 oktober: maandag t/m zaterdag 10.00-16.00 uur; Van 1 november tot Pasen: woensdag en zaterdag 10.00-13.00 uur
Entree: op aanvraag
Parkeren: bij het museum
OV: bushalte op loopafstand
Het heemkundemuseum toont wisselende exposities over de geschiedenis, natuur en cultuur van de regio.

Natuur en recreatie
De omgeving van Beek en Ubbergen is ideaal voor wandel- en fietstochten. Routes voeren door het Reichswald, over de stuwwal en langs de uiterwaarden van de Waal. Populaire trajecten zijn het N70 Natuurwandelpad en de verbinding naar de Ooijpolder.

Evenementen
In de zomer vinden in Beek en Ubbergen diverse evenementen plaats, zoals openluchtconcerten, kunstmarkten en historische rondleidingen.

Culinair
Langs de Rijksstraatweg en in de dorpscentra zijn gezellige cafés en restaurants te vinden, waar streekgerechten zoals wildstoofpot en ambachtelijke appeltaart op het menu staan.

Lokale tips en weetjes

  • De bronnen van Beek behoren tot de helderste van Nederland en worden nog steeds gevoed door regenwater dat door de stuwwal sijpelt.
  • Het N70-pad is genoemd naar de natuurherstelprojecten uit de jaren ’70 en biedt acht ‘bergen’ met panoramische uitzichten.
  • In de herfst is de stuwwal een hotspot voor paddenstoelenliefhebbers, met zeldzame soorten dankzij het kalkrijke bodemprofiel.

Bronnen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *